Oogheelkundige echografie Gebruik in de diergeneeskunde

In de meeste gevallen kan het netvlies tijdens een volledig oogheelkundig onderzoek worden gevisualiseerd. Bij patiënten waarbij dit niet mogelijk is, kan oogheelkundige echografie een gedetailleerd beeld geven van het netvlies met behulp van oogheelkundige echografie. Omdat het oog een oppervlakkige, met vloeistof gevulde structuur is, is echografie een gemakkelijk te gebruiken modaliteit voor de visualisatie van oculaire pathologie en anatomie. Topische verdoving wordt toegediend aan het oppervlak van het oog en ultrasone gel wordt vervolgens op de oogleden aangebracht. De ultrasone transducer wordt vervolgens aan de buitenkant van de oogleden geplaatst en er wordt een gedetailleerd beeld van de binnenkant van het oog verkregen.

Het belangrijkste doel van echografie is het detecteren van een netvliesloslating. Deze stap is nodig voordat staar chirurgie. Patiënten met netvliesloslating komen niet in aanmerking voor deze procedure. Naast cataract zijn er aandoeningen waarbij het netvlies niet kan worden gevisualiseerd, en in deze gevallen kan oftalmische echografie een waardevol hulpmiddel zijn om te bepalen of er al dan niet sprake is van een netvliesloslating. Dit is cruciaal bij het bepalen van de behandeling en prognose.

De principes van oculaire echografie zijn qua concept vergelijkbaar met andere toepassingen van deze technologie. Geluidsgolven worden geproduceerd met een frequentie hoger dan 20,000 Hz (20 kHz) en teruggekaatst naar de transducer door weefsel op zijn pad. Wanneer de geluidsgolf terugkeert, trilt een piëzo-elektrisch kristal in de transducer, waardoor een elektrisch signaal wordt geproduceerd dat wordt omgezet in een afbeelding of andere gegevens.

Hogere frequentie heeft een ondiepere penetratie in weefsel, maar heeft een betere resolutie. Golven met een lagere frequentie dringen daarentegen dieper door, maar hebben een slechtere resolutie. Echografiegolven hebben, net als andere golven, voorspellend gedrag op basis van eigenschappen van het medium waar ze doorheen reizen. Geluidsgolven hebben bijvoorbeeld een hogere snelheid wanneer ze door vaste stoffen reizen dan door vloeistoffen. Wanneer geluidsgolven reizen tussen weefselinterfaces met verschillende akoestische impedantie of dichtheden, kunnen ze verstrooien, reflecteren of breken. Een deel van het geluid wordt ook door weefsel geabsorbeerd. Geluidsgolven die terugkeren naar de transducer worden echo's genoemd en zones voor echografie kunnen hyperechoïsch, hypoechoisch of echovrij zijn. Schaduw kan distaal van een zeer dichte laesie optreden, wat resulteert in een echovrije regio.

Er zijn twee hoofdtypen: van echografie die momenteel in de oogheelkundige praktijk wordt gebruikt, A-scan en B-scan. Bij A-scan, of tijd-amplitudescan, worden geluidsgolven gegenereerd bij een lagere ultrasone golflengte en omgezet in pieken die overeenkomen met weefselinterfacezones. Bij B-scan of helderheidsamplitudescan worden geluidsgolven gegenereerd met een hogere ultrasone golflengte. De gegevens die door de transducer worden verzameld, produceren een overeenkomstig beeld. 

A-scans in de diergeneeskunde worden meestal gebruikt voor biometrie, of het meten van oogstructuren. Onderzoeken kunnen worden uitgevoerd bij wakkere, verdoofde of verdoofde dieren. De sonde kan direct op het hoornvlies worden geplaatst of worden gebruikt met een sclerale schaal en waterbad (immersietechniek). De sonde moet altijd axiaal worden geplaatst. Een goede scan is er een waarbij de hoogte van de spikes vanaf de basislijn gelijk is. Elke piek moet beginnen met een loodrechte, niet hellende hoek vanaf de basislijn. A-scan wordt in de diergeneeskunde nog niet veel gebruikt. Een reden hiervoor is dat diagnostische A-scans worden gebruikt om choroïdale tumoren te diagnosticeren, die veel vaker voorkomen bij mensen dan bij de typische veterinaire patiënt. De voorste oogtumoren die vaker voorkomen in de diergeneeskunde zijn moeilijker in beeld te brengen met een A-scan. Dit maakt de A-scan alleen bruikbaar voor biometrie en meting van oogstructuren op veterinair gebied.

B-scan type oftalmische echografie die doorgaans wordt gebruikt voor evaluatie van intraoculaire structuren die niet kunnen worden gezien door ondoorzichtige media, zoals cornea-opaciteiten, bloedingen of hypopyon in de voorste oogkamer, cataracten of vitreale opaciteiten. In de diergeneeskunde is de meest voorkomende sondepositie axiaal. De scan wordt uitgevoerd met het oog in de primaire blik en het sondevlak gecentreerd op het hoornvlies. Het beeld wordt doorsneden door de oogzenuw wanneer de geluidsbundel door het midden van de lens wordt gericht en de bundel langs de twee tegenover elkaar liggende meridianen wordt geveegd. Dit beeld is meestal het gemakkelijkst te begrijpen omdat de lens en de oogzenuw zich in het midden van de laesie bevinden, maar er is een verminderde resolutie van het achterste segment als gevolg van geluidsdemping en breking van de lens. In de diergeneeskunde is dit echter de gemakkelijkste sondepositie om te gebruiken bij dieren die bij bewustzijn zijn.

De recente ontwikkeling van een 20-MHz, hoogfrequente ultrasone sonde heeft het mogelijk gemaakt weefsel te visualiseren met resoluties van 20 tot 80 microm, wat vergelijkbaar is met een histologische weergave met laag vermogen. Deze hoge resolutie beperkt de weefselpenetratie echter tot 5 tot 10 mm, wat ideaal is voor onderzoek van het voorste oogsegment. Het detail dat wordt verschaft door echografie met hoge resolutie stelt de clinicus gemakkelijk in staat onderscheid te maken tussen verschillende entiteiten van het voorste segment die op elkaar lijken, maar heel anders worden behandeld, zoals tumoren van het voorste oog, iridociliaire cysten en irisbombé. Hoogfrequente echografie is ook een waardevol hulpmiddel bij het maken van een chirurgisch plan voor de behandeling van oogaandoeningen waarbij het hoornvlies ondoorzichtig is, zoals hoornvliessequestrum bij katten en tumorinvasie in het hoornvlies. Andere toepassingen van deze technologie zijn onder meer de opheldering van de pathogenese van glaucoom bij veterinaire patiënten en de evaluatie van delen van de lens die moeilijk direct te onderzoeken zijn.

Als het gaat om oogheelkundige echografieprocedures waarbij er geen cataract is die de oplossing belemmert, is de oftalmische sonde-echografiescanner SIFULTRAS-8.25  is geschikt voor het meten van de diepte van de voorkamer, de lensdikte, de lengte van het glasachtig lichaam, de axiale lengte en het berekenen van het IOL-vermogen voor een geïmplanteerde lens. Deze oculaire ultrasone sonde dankzij de hoogfrequente resolutie (20 MHz) kan nauwkeurige meting van de centrale en perifere dikte van het hoornvlies worden verkregen en wordt het veel gebruikt bij preoperatief onderzoek en postoperatieve effectevaluatie van refractieve chirurgie.

In andere omstandigheden kan er een obstructie zijn die de resolutie en nauwkeurigheid van de oftalmische echografie belemmert, zoals cataract of genetische defecten. In dit geval de Oogheelkundige echografiescanner SIFULTRAS-8.1 A/B-scan wordt het best aanbevolen voor oculaire B-modus echografie als een van de niet-invasieve, snelle diagnostische beeldvormingstechnieken die geïndiceerd zijn bij cataractpatiënten om het posterieure segment van het oog te evalueren. Deze oftalmische A/B-scanner met normale, glasachtige lichaamsverbetering, retina-observatiemodus wordt voornamelijk gebruikt voor de diagnose van intraoculaire ziekten, geeft de locatie, het vormbereik van de focus van infectie en de relatie met het omringende weefsel weer. Het kan glasvochttroebelheid, netvliesloslating, oogbasistumoren enz. diagnosticeren.

Deze procedures worden uitgevoerd door een gecertificeerde veterinaire oogarts*

Referentie: Oogheelkundige echografie
Oculaire ultrasonografische evaluatie van cataracteuze en pseudofake ogen bij honden